Mimo że pięknie zachowany i zadbany cmentarz muzułmański (mizar) w Studziance wycieczki odwiedzają wcale licznie, miejscowa młodzież chętnie uczy się strzelania z łuku, a panie wypiekają wspaniałe pierogi z wołowiną, mija właśnie dekada, od kiedy o Tatarach na ziemi bialskiej mówić możemy wyłącznie w kontekście historycznym. Ostatnią zamieszkującą tu osobą, zrodzoną z ojca i matki muzułmanki, wychowaną w tradycji łączącej tradycję orientu i wierności Rzeczypospolitej była zmarła 30 grudnia 2006 w wieku 86 lat Helena Bandzarewicz z d. Bogdanowicz. Ród Bogdanowiczów należał do dawnej, dobrej tatarskiej szlachty herbu Łada. Helena urodziła się w Leningradzie, gdzie jej rodziców rzuciła wojenno - rewolucyjna zawierucha. Azanu (obrzędu nadania imienia) dokonano zgodnie z zasadami islamu. Jej matka miała kolejno trzech mężów: pierwszy pochodził z osiadłej w Małaszewiczach rodziny tatarskiej Bajrulewiczów i był znanym w całej okolicy znachorem, drugi to ojciec Heleny, trzeci zaś był Polakiem nazwiskiem Dziobek. Po śmierci rodziców przygarnięta została przez skoligaconą rodzinę Bajrulewiczów ze Studzianki. W tym czasie meczet był już spalony - w 1915 zniszczyli go Kozacy, w jego miejscu stoi obecnie szkoła. Po II wojnie w miejscowości pozostały tylko 3 Tatarki: panie Anna Remesz, Helena Bandzarewicz i Maria Pirogowicz. Pani Helena zawsze bardzo chętnie opowiadała o tradycji tatarskiej, chętnie oprowadzała wycieczki. Nieoceniony znawca Studzianki i podlaskiej Tatarszczyzny Sławomir Hordejuk opisywał, jak ze śmiechem znosiła nachalność dzieciaczków, które podchodziły i pytały, gdzie tu są Tatarzy? Po otrzymaniu odpowiedzi, że właśnie stoją przed ostatnią, niektóre pytały, czy mogą dotknąć. Kiedyś mnie wytykali palcami, że Tatarka, teraz zazdroszczą i przyjeżdżają pytać - mówiła z humorem... Wystąpiła też w dokumentalnym filmie Stara Baśń (1996).
Wyznanie zmieniła w 1941 roku, kiedy wyszła za mąż za katolika. Pochowana jest na cmentarzu w Łomazach.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.